ÖZET
Bu çalışmanın amacı, Türkçe anadili altyapısına sahip İngilizce konuşucularının sözlü dil üretimlerini anlamak üzere dinleyiciler tarafından sarf edilen çabayı, yani anlama çabası olgusunu araştırmaktır. Bu kapsamda, Türkiye’de bulunan iki devlet üniversitesinin İngilizce Öğretmenliği programlarında öğrenim gören 16 öğretmen adayından, sesli okuma, fotoğraf betimleme ve duruma uygun ifade geliştirme görevleri yardımıyla konuşma örnekleri alınmıştır. Söz konusu kayıtlar daha sonra, farklı birinci dil artalanlarına sahip 7 İngilizce konuşucusuna, dokuzlu likert tipte bir ölçek yardımıyla sunulmuş, kendilerinden her bir göreve ait ses kaydını anlamakta yaşadıkları kolaylık veya güçlüğü bu ölçek üzerinde belirtmeleri istenmiştir. Dinleyiciler ayrıca, her bir kaydı anlamalarını kolaylaştıran veya zorlaştıran unsurları da yazılı olarak ifade etmiştir. Çalışmanın sonuçlarına göre dinleyicilerin, Türk İngilizce konuşucularını anlamada dikkate değer bir zorluk yaşadıkları görülmüştür. Dinleyicilerin sözlü dil içeriğini anlamalarını kolaylaştıran veya zorlaştıran unsurlarla ilişkili olarak ise 5 ana tema ortaya çıkmıştır. Ana temalar konuşmayı anlama, konuşma hızı ve akıcılık, yabancı aksan, kötü veya hatalı sesletim ve sesletim hataları olarak belirlenmiştir. Sesletim hataları ana temasının altında ise ünlü ve ünsüz hataları, durak, ezgi ve vurgu hataları ile hatalı sesletilen sözcükler olmak üzere üç alt temaya ulaşılmıştır.
ABSTRACT
The purpose of this study was to investigate the comprehensibility of Turkish native speakers in spoken English. To this end, 16 preservice English teachers enrolled in the English Language Teaching programs of two state universities provided speech stimuli on three speaker tasks which were read aloud, picture description and responding to a real-life situation. The recordings collected were presented to 7 listeners with various first language backgrounds using a 9 point Likert type scale in order to find out about their perceived degree of ease or difficulty for each recording. Listeners were also requested to explain what made it easy or difficult to understand each speaker task. Findings of the study revealed that listeners with different first language backgrounds experienced considerable difficulty in understanding Turkish speakers of English. As for the factors that made it easier or harder for them to understand the speech samples, five main themes emerged which were understanding speech, speaking rate and fluency, foreign accent, bad or incorrect pronunciation and specific pronunciation errors. In addition to the main themes, three sub-themes were identified for pronunciation errors which were vowel and consonant errors, pause, intonation and stress errors, mispronounced words.
ANAHTAR KELİMELER: Sesletim, Anlama Çabası, Anlaşılabilirlik, Yabancı Aksan, İngilizce Öğretmeni Adayları
KEYWORDS: Pronunciation, Comprehensibility, Intelligibility, Foreign Accent, Preservice English Teachers
efdergi@hacettepe.edu.tr http://www.efdergi.hacettepe.edu.tr Hacettepe University, Faculty of Education 06800 Beytepe / Ankara
Facebok Page of Hacettepe University Journal of Education Twitter of Hacettepe University Journal of Education